Αν κλείσουμε τα μάτια για να φανταστούμε ένα γέρο κρητικό των περασμένων χρόνων, θα τον φανταστούμε με τη φορεσιά του και φυσικά με το μαχαίρι του!Το κρητικό μαχαίρι ήταν ένα από τα πιο αγαπημένα αντικείμενα των παλιών Κρητικών. Εργαλείο απαραίτητο στην καθημερινότητα, μέσο υπεράσπισης της ζωής και της τιμής, και ειδικά στη περίπτωση που ήταν και «ασημωτό», δηλ με ασημένια θήκη, ήταν ένα στολίδι που τόνιζε, αλλά και συμβόλιζε τη κρητική λεβεντιά.
Η σημερινή μορφή του κρητικού μαχαιριού προήλθε από τα μαχαίρια που κρατούσαν οι πρώτοι Τούρκοι κατακτητές, αλλά οι ντόπιοι μάστορες με το χρόνο πρόσθεσαν στοιχεία δυτικά από την εποχή της Βενετοκρατίας αλλά και κάποια στοιχεία καθαρά κρητικά, φτιάχνοντας έτσι ένα μαχαίρι με ξεχωριστό χαρακτήρα, που εύκολα αναγνωρίζει κανείς ότι είναι κρητικό. Οι κρητικοί το παράγγελναν έτσι με αυτή τη μορφή, και δεν ήθελαν κάποιο άλλο σχήμα που οι μαχαιράδες θα μπορούσαν να φτιάξουν, γιατί ήταν περήφανοι που με το μαχαίρι τους έδειχναν από μακριά ότι είναι κρητικοί. Από τη παλιά εποχή έχουν διασωθεί κάποια μαχαίρια, που το καθένα κουβαλάει τη δική του ιστορία! Κάποια είναι λάφυρα από τις μάχες με τους Τουρκοκρητικούς και ξεχωρίζουν γιατί έχουν ένα μικρό ασημένιο μισοφέγγαρο στη ράχη της ασημένιας θήκης. Τα άλλα, που έχουν σταυρό στη ράχη, έχουν παραγγελθεί από Χριστιανό νοικοκύρη και κάποια έχουν πολεμήσει μέχρι τον Μακεδονικό αγώνα και την κατοχή.
Το κρητικό μαχαίρι πέρασε μια δύσκολη φάση μετά τον πόλεμο. Από τη μια έπαψε να φοριέται στην καθημερινότητα, εκτός από τις επίσημες γιορτές, κι από την άλλη με την ανάπτυξη του τουρισμού και τη ζήτηση για σουβενίρ φτιάχτηκαν πολλά φτηνά πρόχειρα άτεχνα κρητικά μαχαίρια. Τα τελευταία χρόνια όμως ευτυχώς υπάρχουν χορευτές, συλλέκτες και τεχνίτες με μεράκι γεγονός που έχει οδηγήσει στην αναβίωση της παλιάς αυτής τέχνης. Ένας από τους τεχνίτες που φτιάχνουν σήμερα αυθεντικά κρητικά ασημωτά μαχαίρια, απαράλλαχτα με τα παλιά, είναι ο Ευτύχης Σαρτζετάκης. Επαγγελματίας μάστορας του ασημιού, καταπιάστηκε με τη κατασκευή και το καλέμισμα του ασημένιου θηκαριού, έχοντας μεγάλη αγάπη για τη Κρήτη τη παράδοση και την ιστορία της, και έχοντας τις μνήμες του παππού του με το μαχαίρι του. Το κάθε μαχαίρι του είναι ξεχωριστό και μοναδικό, με τον πελάτη να συζητάει για την διακόσμηση και τα σύμβολα που προτιμά. Είναι περιζήτητα, μια που και σήμερα ακόμα το πιο σπουδαίο δώρο που μπορεί να κάνει κάποιος σε επίσημη εκδήλωση, όπως σε κουμπάρο ή σύντεκνο είναι ένα ασημένιο χειροποίητο μαχαίρι. Μαχαίρια επίσης δωρίζονται από τους δημάρχους ή τον περιφερειάρχη της Κρήτης σε υψηλούς προσκεκλημένους του νησιού. Και πραγματικά, παίρνοντας ένα μαχαίρι μαζί τους, παίρνουν και ένα κομμάτι από τη ψυχή της Κρήτης.
Το κρητικό μαχαίρι είναι στοιχείο μοναδικής έκφρασης υλικού πολιτισμού και παράδοσης αυτού του λαού που η καλαισθησία έχει θέση παντού. Η συνέχεια αυτής της όμορφης παράδοσης έχει ήδη ζωή αιώνων και συνδέει όλες αυτές τις εποχές.
Το ασημωτό μαχαίρι είτε αντρικό είτε γυναικείο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κρητικής φορεσιάς και της ιδιαίτερης εμφάνισης του κρητικού. Ατσάλι φωτιά αμόνι και δεξιοτεχνία είναι μερικά απο αυτά που χρειάζεται ο τεχνίτης για την λάμα (μαχαίρι). Καθαρό ασήμι γνώση και τεχνική προσδιορίζουν ένα καλό θηκάρι.
Σκάλισμα περίτεχνο για το ανάγλυφο με προσήλωση στην λεπτομέρια αγάπη στην παράδοση και στους ανθρώπους που το εκτιμούν και το τιμούν. Το κρητικό μαχαίρι θεωρείται και ειναι μοναδικό, φτιαγμένο με υπομονή και ιδιαίτερη φροντίδα για να παραμένει αναλλοίωτο στόν χρόνο αφού είναι 100% χειροποίητο με αυστηρά τηρούμενες προδιαγραφές ως πρός το σχήμα και τα υλικά.
Κάντε Like στην σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε νέα μας.
